Η ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ

Μια από τις μεγαλύτερες εορτές της Χριστιανοσύνης είναι η σημερινή. Το θαυμαστό γεγονός της Μεταμορφώσεως του Χριστού στο όρος Θαβώρ.

Η γιορτή είναι σταθερή πάντα στις 6 Αυγούστου. Μέχρι τον 4ο αιώνα η Μεταμόρφωση του Χριστού γιορταζόταν πριν από το Πάσχα. Ωστόσο μετά τα εγκαίνια του ομώνυμου ναού στο όρος Θαβώρ που ίδρυσε στο Θαβώρ η Αγία Ελένη έμεινε σταθερή στις 6 Αυγούστου.

Το γεγονός διασώζουν οι τρεις Ευαγγελιστές Ματθαίος (ιζ΄1-13), Μάρκος (θ΄ 2-12) και Λουκάς (θ΄28-36) και σύμφωνα με τις διηγήσεις ο Χριστός πήρε μαζί του τους μαθητές του Πέτρο, Ιάκωβο και Ιωάννη «κατ’ ιδίαν» στο όρος Θαβώρ της Γαλιλαίας.

Οι τρεις μαθητές μετά την ανάβαση έπεσαν να ξεκουραστούν. Μόλις ξύπνησαν αντίκρισαν κάτι αναπάντεχο. Το πρόσωπο του Χριστού άστραφτε σαν τον ήλιο και τα ενδύματά του ήταν λευκά. Έτσι τους αποκαλύφθηκε η θεότητά Του «ως ηδύναντο» να κατανοήσουν. Δίπλα του εμφανίσθηκαν δύο κορυφαίοι Προφήτες της Παλαιάς Διαθήκης. Ο Μωϋσής και ο Ηλίας. Μάλιστα είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον ότι ο ένας εκ των Προφητών, ο Ήλίας δεν πέθανε  Αντιθέτως αναλήφθηκε στους ουρανούς.

Η ερμηνεία της Μεταμορφώσεως

 

 Ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης αναφέρει: «Eπήρε δε τρεις μόνους Aποστόλους, ως προκρίτους και υπερέχοντας. O μεν γαρ Πέτρος επροκρίθη, επειδή ηγάπα πολλά τον Xριστόν. O δε Iωάννης, επειδή ηγαπάτο από τον Xριστόν. O δε Iάκωβος, επειδή εδύνετο να πίη το ποτήριον του θανάτου, το οποίον και ο Kύριος έπιεν». και συνεχίζει ο  Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης: «Έφερε δε εις το μέσον τους τον Mωυσήν και τον Ηλίαν, διά να διορθώση τας σφαλεράς υποψίας, οπού είχον οι πολλοί περί αυτού. Kαθότι, άλλοι μεν έλεγον τον Kύριον, πως είναι ο Ηλίας. Άλλοι δε, πως είναι ο Iερεμίας. Διά τούτο λοιπόν επαράστησεν εις το Θαβώρ τους πρώτους και κορυφαίους Προφήτας, διά να γνωρίσουν οι μαθηταί, και διά των μαθητών όλοι οι άνθρωποι, πόση διαφορά είναι αναμεταξύ του Xριστού, και των Προφητών. O μεν γαρ Xριστός, είναι Δεσπότης. Oι δε Προφήται, είναι δούλοι. Kαι ίνα μάθουν, ότι ο Kύριος έχει την εξουσίαν του θανάτου και της ζωής. Διά τούτο, από μεν τους αποθαμένους, έφερε τον Mωυσήν. Aπό δε τους ζωντανούς, έφερε τον Ηλίαν».

Έθiμα της Μεταμορφώσεως

 

Κατά τη δεσποτική αυτή γιορτή καταλύεται η δεκαπενθήμερη νηστεία του Δεκαπενταύγουστου και επιτρέπεται η ιχθυοφαγία. Στην καθ’ ημάς παράδοση τιμάται ιδιαίτερα ο μπακαλιάρος και η σκορδαλιά . Την αυτή την ημέρα προσφέρουν στους ναούς τα πρώτα σταφύλια της χρονιάς, για να ευλογηθούν από τον ιερέα μετά την θεία λειτουργία, και να διανεμηθούν ως ευλογία στους πιστούς. 

Ήδη στους Αποστολικούς Κανόνες επιτρέπεται η προσαγωγή στον ναό σταφυλιών, όχι όμως των οπωρικών.Ο Θεόδωρος Βαλσαμών, ερμηνεύοντας τον Δ΄ Κανόνα των Αγίων Αποστόλων, ερμηνεύει την εξαίρεση αυτή των σταφυλιών από το ότι το κρασί, που προέρχεται από αυτά, χρησιμοποιείται για την παρασκευή της θείας κοινωνίας.

Σε ορισμένους μάλιστα τόπους προσφέρουν στον ναό το πρώτο λάδι της χρονιάς, για να ευλογηθεί, ώστε η ευλογία να επεκταθεί και στην υπόλοιπη παραγωγή.

Πρόκειται για το αρχαίο έθιμο των απαρχών, της προσφοράς δηλαδή των πρώτων καρπών στον Θεό. Μια μορφή αναίμακτης τελετουργικής θυσιαστικής προσφοράς, που πέρασε και στον χριστιανισμό. 

Η μέρα αυτή είναι και η τελευταία των «δρίμων». Των έξι πρώτων ημερών του μήνα, που σύμφωνα με τις λαϊκές δοξασίες καθορίζουν και τον καιρό των υπολοίπων μηνών ανάλογα με την ημέρα (πχ. 1η μέρα Αυγούστου= καιρός Ιανουαρίου κ.ο.κ.). Σύμφωνα με τους θρύλους τις ημέρες αυτές ανεξιχνίαστες δυνάμεις κυριαρχούν στα ύδατα. Για αυτό και θεωρείται ότι δεν πρέπει κανείς να κολυμπά. Δοξασία που συνδέεται πιθανόν με τα μελτέμια και τα μπουρίνια. μόνος τρόπος για να εξουδετερωθούν είναι αν ρίξει κανείς ένα καρφί στο νερό προκειμένου να τις «καρφώσει».