Ο λύκος της κοκκινοσκουφίτσας ήταν κακός;
Ο λύκος της κοκκινοσκουφίτσας ήταν κακός;Γενικά χαρακτηρίζουμε τα παιδιά ως καλά ή κακά με βάση τη συμπεριφορά τους. Αλλά οι πράξεις ενός ατόμου αντιπροσωπεύουν πραγματικά ολόκληρη την ύπαρξή τους; Το παράδειγμα του λύκου στην κοκκινοσκουφίτσα μπορεί να σας βοηθήσει να απαντήσετε σε αυτό το ερώτημα.
Ο λύκος της κοκκινοσκουφίτσας ήταν κακός; Αν σκεφτούμε ότι ο κόσμος μας κινείται με πολύ γρήγορους ρυθμούς τις τελευταίες δεκαετίες, αυτό μπορεί να κάνει δύσκολο το να σταματήσετε για λίγο και να σκεφτείτε: Tι κάνετε και τι λέτε στα παιδιά σας. Πόσες φορές είπατε ή ακούσατε κάποιον να λέει κάτι όπως: “Πέτρο, μην χτυπήσεις την αδερφή σου, αυτό είναι κακό”. Είναι σίγουρα οικείο για μένα. Το έχω ακούσει πολλές φορές και μάλιστα το έχω πει και εγώ. Αλλά τι θέλουμε να πούμε και τι λέμε πραγματικά;
Σίγουρα δεν είναι σωστό για τον Πέτρο να χτυπήσει την αδελφή του, αλλά να του πούμε ότι είναι “κακό” απέχει πολύ. Νομίζω ότι ένα από τα πιο σημαντικά πράγματα που πρέπει να προσπαθήσουμε να κάνουμε είναι να χωρίσουμε τη δράση. Τη συμπεριφορά του παιδιού από το ποιος είναι το παιδί. Πρέπει να είμαστε σε θέση να διαχωρίσουμε μεταξύ της πράξης και του ατόμου και να είμαστε προσεκτικοί με τις ετικέτες.
«Είμαι σίγουρος ότι αν ο μπαμπάς του Πέτρου του λέει είναι κακό το λέει γιατί έκανε κάτι που δεν ήταν σωστό και δεν πρέπει να ενεργεί με αυτόν τον τρόπο.
Ο κίνδυνος ταύτισης προσωπικότητας και συμπεριφοράς
Αλλά εδώ είναι το σημείο που θέλω να αναφερθώ στο σημερινό μου άρθρο. Το ακατάλληλο μέρος είναι η δράση από μόνη της. Όχι ο Πέτρος. Εάν συγχρονίζετε συνεχώς τις ενέργειες και τη συμπεριφορά του παιδιού σας με το ποιος είναι, πιθανότατα καταλήγετε να μειώνετε την αυτοεκτίμησή τους με την πάροδο του χρόνου, χωρίς να το καταλαβαίνετε. Το να λέτε “Είσαι αφελής” (προσωπικότητα) και “Αυτό ήταν αφελές” (συμπεριφορά) είναι ομόλογα μεταξύ τους. Πιο συγκεκριμένα:Είσαι αφελής =είσαι κορόιδο . Αυτό ήταν αφελές εκ μέρους σου = Πιάστηκες κορόιδο.
Αυτό είναι μέρος του. Πάντα το έβρισκα τόσο ενδιαφέρον που τα παιδιά θα έλεγαν ότι ο λύκος στην κοκκινοσκουφίτσα είναι κακός. Δίνουμε μόνο στον λύκο αυτό το χαρακτηριστικό της προσωπικότητας (“κακό”) επειδή θέλει να φάει την κοκκινοσκουφίτσα.
Το συμπέρασμα είναι απλό: Εάν θέλει να την φάει, είναι επειδή είναι κακός. Μόνο οι κακοί άνθρωποι θα έκαναν κάτι τέτοιο.
Μετά διαβάζοντας και ακούγοντας τόσες πολλές ιστορίες λύκων όπως η Κόκκινη Καλύβα, ο λύκος και τα τρία γουρουνάκια, ο Λύκος και τα Επτά κατσικάκια, ο Πέτρος και ο Λύκος, αποφασίσαμε ότι είναι κακοί επειδή θέλουν να βλάψουν τους κύριους χαρακτήρες. Έτσι, τους χαρακτηρίζουμε ως “κακούς”, παρόλο που αυτό δεν συμβαίνει απαραίτητα.
Φυσικά ο λύκος δεν είναι κακός. Ο λύκος θέλει να φάει την Κοκκινοσκουφίτσα επειδή πεινάει, όχι γιατί είναι κακός. Εάν θα το εξηγήσατε στα παιδιά σας, θα μπορούσε να τους βοηθήσει να έχουν πιο ρεαλιστικές, υγιείς και θετικές προσδοκίες για τον κόσμο. Φτωχοί λύκοι, κοιτάξτε τι κακά χτυπήματα παίρνουν! Προσπαθήστε να αλλάξετε τον τρόπο που περιγράφετε αυτούς τους χαρακτήρες.
Η τέχνη της περιγραφής της συμπεριφοράς
Ο Luis Cencillo ήταν φιλόσοφος και ψυχολόγος που του άρεσε να χρησιμοποιεί μια έννοια που θεωρώ πολύ πρακτική: “resemantization“. Η ρίζα αυτής της λέξης προέρχεται από τη “σημασιολογία”, τη γλωσσική μελέτη του νόημα. Έτσι, αυτό σημαίνει ότι αλλάζετε την περιγραφή σας κάτι για να το κάνετε πιο ευέλικτο.
Για παράδειγμα, αντί να λέτε ότι ένα παιδί είναι περίεργο, χαρακτηρίστε το ως ντροπαλό. Σκεφτείτε πόσο δύσκολο είναι να απαλλαγείτε από μια ετικέτα μόλις την βάλετε εκεί! Όπως ο ψυχολόγος Alberto Soler. Είναι εύκολο να τοποθετήσετε μια ετικέτα σε κάτι ή κάποιον, αλλά πολύ πιο δύσκολο να την απομακρύνετε.
Για να το εξηγήσω καλύτερα, ο Soler θέλει να χρησιμοποιήσει τη μεταφορά των ετικετών. Μόλις επισημάνετε ένα παιδί (νευρικό, κακό, έξυπνο, χρήσιμο, ανήσυχο, κλπ.), θα είναι δύσκολο να αφαιρέσετε την ετικέτα, ακόμα και αν δείτε κάτι που είναι αντίθετο. Το θέμα είναι: προσέξτε τις ετικέτες που δίνετε στους ανθρώπους, ιδιαίτερα τα παιδιά.
Έχουμε την τάση να ενεργούμε κατά τρόπο που να ευθυγραμμίζεται με τις ετικέτες ή τις κρίσεις που προβάλλουμε προς τα έξω. Τείνουμε επίσης να δεχόμαστε ετικέτες. Ο Χένρι Φορντ είχε ένα καλό απόσπασμα σύμφωνα με αυτές τις γραμμές: «Είτε νομίζετε ότι μπορείτε, είτε νομίζετε ότι δεν μπορείτε – έχετε δίκιο».
Δεν λέω ότι πρέπει να δικαιολογήσετε τη συμπεριφορά (μακριά από αυτό). Απλά πιστεύω ότι είναι σημαντικό να καταλάβουμε γιατί ένα παιδί συμπεριφέρεται με κάποιο τρόπο. Έτσι, το καλύτερο που μπορείτε να κάνετε με τα παιδιά και τους μαθητές σας είναι να περιγράψετε τις συμπεριφορές αντί να τις χαρακτηρίσετε ή να τις επισημάνετε.
Αφιερώστε λίγο χρόνο για να σκεφτείτε τις εξηγήσεις και τις ετικέτες που χρησιμοποιείτε με τα παιδιά σας και τις συνέπειες που μπορεί να έχουν. Ο τρόπος που βλέπετε τα πράγματα θα μπορούσε να βοηθήσει να γίνει πιο ευέλικτα, και υγιή.
