Οι απαρχές φιλοσοφίας. Πυθαγόρας και Πυθαγόρειοι.
(A’ Mέρος)
Οι απαρχές φιλοσοφίας. Πυθαγόρας και Πυθαγόρειοι.
Ο Πυθαγόρας γεννήθηκε στη Σάμο το 570 π.Χ Κατά το 532 π.Χ. Oταν ο Πολυκράτης έγινε τύραννος του νησιού, μετανάστευσε στον Κρότωνα της Κάτω Ιταλίας. Εκεί απέκτησε γρήγορα μεγάλη επιρροή. ίδρυσε μια ηθικοθρησκευτική κοινότητα- αδελφότητα (εταιρεία) που είχε και φιλοσοφικά αλλά και πολιτικά ενδιαφέροντα. Τα μέλη της εταιρείας ζούσαν ασκητικά. Ακολουθούσαν ορισμένους κανόνες από τον ίδιο σε μια σειρά θεωρητικών και πρακτικών οδηγιών. Ονομάζονταν ακούσματα (γιατί μεταδίδονταν από στόμα σε στόμα). Ονομαζόταν επίσης και σύμβολα (γιατί μέσω αυτών τα μέλη της εταιρείας αναγνωρίζονταν μεταξύ τους). Τηρούσαν επίσης και ένα ιδιόμορφο τελετουργικό, ενώ συνδέονταν με μια βαθιά αλληλεγγύη, στους Πυθαγόρειους αναφέρεται το ρητό (κοινά τα των φίλων). Ο Πυθαγόρας δεν έγραψε τίποτα. Η διδασκαλία του διαδιδόταν προφορικά μόνο εντός του κύκλου των μαθητών του με απόλυτο κύρος και αυστηρή εχεμύθεια.
Στην ιστορία της φιλοσοφίας άλλοι βλέπουν τον Πυθαγόρα ως θείον άντρα ή σαμάνα – ένα είδος μάγου με υπερφυσικές δυνατότητες, άλλοι ως σοφό, άλλοι ως δάσκαλο της ηθικής, άλλοι ως θρησκευτικό ηγέτη- προφήτη. Ποια ήταν λοιπόν η διδασκαλία του Πυθαγόρα που άλλους γοήτευε και άλλους απωθούσε;
Κανένας δεν μπορεί να αποφανθεί με βεβαιότητα τι έλεγε ο Πυθαγόρας στους μαθητές του αφού η σιωπή που τηρούνταν ήταν αυστηρή. Μερικά όμως από αυτά που έλεγε έγιναν πασίγνωστα, όπως, ότι η ψυχή είναι αθάνατη ή ότι μεταμορφώνεται σε άλλα είδη ζώων.. ότι όλα όσα συμβαίνουν επαναλαμβάνονται περιοδικά ότι τίποτα δεν είναι εντελώς καινούργιο, ότι όλα τα έμψυχα πλάσματα πρέπει να θεωρούνται συγγενικά. Αξιόπιστες μαρτυρίες που πιστεύεται ότι απηχούν στην πυθαγόρεια διδασκαλία (Ηρόδοτος ΙΙ 123 [DK 14, Ι] συγκλίνουν κατ αρχής ότι ο Πυθαγόρας μίλησε για την ανθρώπινη ψυχή και τη μετά θάνατον μοίρα της, ότι η ψυχή δεν χάνεται αλλά μπαίνει σε άλλα σώματα απελευθερωμένη από τα γήινα δεσμά, φτάνοντας στα νησιά των μακάρων σε τόπους ευδαιμονίας και γαλήνης, Τι έστιν αί μακάρον νήσοι: Ήλιος και Σελήνη…
Αριστείδης Ανδρέου
Μη χάσετε το Β’ Μέρος 3/7.2020 με τίτλο: Πυθαγορισμός, To ηθικοθρησκευτικό ρεύμα της Αρχαιότητας